ലങ്കാദഹനം
വദനമപി കരചരണമല്‌ള ശൌര്യാസ്പദം
വാനര്‍ന്മാര്‍ക്കു വാല്‍മേല്‍ ശൌര്യമാകുന്നു
വയമതിനുഝടിതി വസനേന വാല്‍ വേഷ്ടിച്ചു
വഹ്നികൊളുത്തിപ്പുരത്തിലെല്‌ളാടവും
രജനിചരപരിവൃഡരെടുത്തു വാദ്യം കൊട്ടി
രാത്രിയില്‍ വന്നൊരു കള്ളനെന്നിങ്ങനെ 1120
നിഖിലദിശി പലരുമിഹ കേള്‍ക്കുമാറുച്ചത്തില്‍
നീളെ വിളിച്ചു പറഞ്ഞുനടത്തുവിന്‍
കുലഹതകനിവനറികനിസ്‌തേജനെന്നു തന്‍
കൂട്ടത്തില്‍ നിന്നു നീക്കീടും കപികുലം
തിലരസഘൃതാദി സംസിതവസ്ത്രങ്ങളാല്‍
തീവ്രം തെരുതെരെച്ചുറ്റും ദശാന്തരേ
അതുലബല നചലതരമവിടെ മരുവീടിനാ
നത്യായത സ്ഥൂലമായിതുവാല്‍ തദാ
വസനഗണമഖിലവുമൊടുങ്ങിച്ചമഞ്ഞിതു
വാലുമതീവ ശേഷിച്ചിതു പിന്നെയും 1130
നിഖിലനിലയന നിഹിതപട്ടാംബരങ്ങളും
നീളെത്തിരഞ്ഞു കൊണ്ടന്നു ചുറ്റീടിനാര്‍.
അതുമുടനൊടുങ്ങി വാല്‍ശേഷിച്ചു കണ്ടള
വങ്ങുമിങ്ങും ചെന്നുകൊണ്ടുവന്നീടിനാര്‍
തിലജഘൃത സുസ്‌നേഹസംസിതവസ്ത്രങ്ങള്‍
ദിവ്യപട്ടാംശുക ജാലവും ചുറ്റിനാര്‍
നികൃതി പെരുതിവനു വസനങ്ങളിലെ്‌ളാന്നിനി
സ്‌നേഹവുമെല്‌ളാമൊടുങ്ങീതശേഷവും
അലമലമിതമലനിവനെത്രയും ദിവ്യനി
താര്‍ക്കു തോന്നീ വിനാശത്തിനെന്നാര്‍ ചിലര്‍ 1140
അനലമിഹവസനമിതി നനലമിനിവാലധി
ക്കാശു കൊളുത്തുവിന്‍ വൈകരുതേതുമേ
പുനരവരുമതു പൊഴുതു തീകൊളുത്തീടിനാര്‍
പുച്ഛാഗ്രദേശേ പുരന്ദരാരാദികള്‍
ബലസഹിതമബലമിവരജ്ജുഖണ്ഡം കൊണ്ടു
ബധ്വാ ദൃഢതരം ധൃത്വാ കപിവരം
കിതവമതികളുമിതൊരു കള്ളനെന്നിങ്ങനെ
കൃത്വാരവമരം ഗത്വാപുരവരം
പറകളെയുമുടനറഞ്ഞറഞ്ഞങ്ങനെ
പശ്ചിമദ്വാരദേശേ ചെന്നനന്തരം 1150
പവനജനുമതികൃശശരീരനായീടിനാന്‍
പാശവുമപേ്പാള്‍ ശിധിലമായ് വന്നിതു
ബലമൊടവനതിചപലമചലനിഭ ഗാത്രനായ്
ബന്ധവും വേര്‍പെട്ടു മേല്‍പേ്പാട്ടുപൊങ്ങിനാന്‍
ചരമഗിരിഗോപുരാഗ്രേ വായുവേഗേന
ചാടിനാന്‍ വാഹകന്മാരെയും കൊന്നവന്‍
ഉഡുപതിയൊടുരസുമടവുയരമിയലുന്നര
ത്‌നോത്തുംഗ സൌധാഗ്രമേറി മേവീടിനാന്‍
ഉദവസിതനികരമുടനുടനുടനുപരിവേഗമോ
ടുല്പ്‌ളുത്യ പിന്നെയുമുല്പ്‌ളുത്യ സത്വരം 1160
കനക മണിമയനിലയമഖിലമനിലാത്മജന്‍
കത്തിച്ചു കത്തിച്ചു വര്‍ദ്ധിച്ചിതഗ്‌നിയും
പ്രകൃതിചപലതയൊടവനചലമോരോ മണി
പ്രാസാദജാലങ്ങള്‍ ചുട്ടുതുടങ്ങിനാന്‍
ഗജതുരഗരഥബലപദാതികള്‍ പംകതിയും
ഗമ്യങ്ങളായുള്ള രമ്യഹര്‍മ്മ്യങ്ങളും
അനലശിഖകളുമനിലസുതഹൃദയവും തെളി
ഞ്ഞാഹന്ത! വിഷ്ണുപദം ഗമിച്ചൂതദാ
വിബുധപതിയൊടു നിശിചരാലയം വെന്തൊരു
വൃത്താന്തമെല്‌ളാമറിയിച്ചു കൊള്ളുവാന്‍ 1170
അഹമഹമികാധിയാ പാവകജ്വാലക
ളംബരത്തോളമുയര്‍ന്നു ചെന്നൂ മുദാ
ഭുവനതലഗതവിമല ദിവ്യരത്‌നങ്ങളാല്‍
ഭൂതിപരിപൂര്‍ണ്ണമായുള്ള ലങ്കയും
പുനരനിലസുതനിതി ദഹിപ്പിച്ചതെങ്കിലും
ഭൂതി പരിപൂര്‍ണ്ണമായ് വന്നിതത്ഭുതം
ദശവദനസഹജ ഗൃഹമെന്നിയേ മറ്റുള്ള
ദേവാരിഗേഹങ്ങള്‍ വെന്തുകൂടീജവം
രഘുകുലപതി പ്രിയഭൃത്യനാം മാരുതി
രക്ഷിച്ചുകൊണ്ടാന്‍ വിഭീഷണമന്ദിരം 1180
കനകമണിമയനിലയനികരമതുവെന്തോരോ
കാമിനീവര്‍ഗ്ഗം വിലാപം തുടങ്ങിനാര്‍
ചികുരഭരവസനചരണാദികള്‍ വെന്താശു
ജീവനും വേര്‍പെട്ടു ഭൂമൌ പതിക്കയും
ഉടലുരുകിയുരുകിയുടനുഴറിയലറിപ്പാഞ്ഞു
മുന്നതമായ സൌധങ്ങളിലേറിയും
ദഹനനുടനവിടെയുമെടുത്തു ദഹിപ്പിച്ചു
താഴത്തുവീണു പിടഞ്ഞുമരിക്കയും
മമതനയ! രമണ! ജനക! പ്രാണനാഥ! ഹാ
മാമകം കര്‍മ്മമയ്യോ! വിധി ദൈവമേ! 1190
മരണമുടനുടലുരുകിമുറുകി വരികെന്നതു
മാറ്റുവാനാരുമില്‌ളയ്യോ! ശിവശിവ!
ദുരിതമിതുരജനിചരവരവിരചിതം ദൃഡം
മറ്റൊരു കാരണമില്‌ളിതിനേതുമേ
പരധനവുമമിതപരദാരങ്ങളും ബലാല്‍
പാപി ദശാസ്യന്‍ പരിഗ്രഹിച്ചാന്‍ തുലോം
അറികിലനുചിതമതുമദേന ചെയ്തീടായ്‌വി
നാരുമതിന്റെ ഫലമിതു നിര്‍ണ്ണയം
മനുജതരുണിയെയൊരു മഹാപാപി കാമിച്ചു
മറ്റുള്ളവര്‍ക്കുമാപത്തായിതിങ്ങനെ.
സുകൃതദുരിതങ്ങളും കാര്യമകാരവും
സൂക്ഷിച്ചുചെയ്തുകൊള്ളേണം ബുധജനം
മദനശ്രപരവശതയൊടു ചപലനായിവന്‍
മാഹാത്മ്യമുള്ളപതിവ്രതമാരെയും
കരബലമൊടനുദിനമണഞ്ഞു പിടിച്ചതി
കാമിചാരിത്രഭ്മ്ഗം വരുത്തീടിനാന്‍
അവര്‍ മനസി മരുവിന തപോമയപാവക
നദ്യ രാജ്യേ പിടിപെട്ടിതു കേവലം
നിശിചരികള്‍ ബഹുവിധമൊരോന്നേ പറകയും
നില്‍ക്കും നിലയിലേ വെന്തുമരിക്കയും 1210
ശരണമിഹ കിമിതി പലവഴിയുമുടനോടിയും
ശാഖികള്‍ വെന്തുമുറിഞ്ഞുടന്‍ വീഴ്കയും
രഘുകുലവരേഷ്ടദൂതന്‍ ത്രിയാമാചര
രാജ്യമെഴുനൂറു യോജനയും ക്ഷണാല്‍
സരസബഹുവിഭവയുതഭോജനം നല്‍കിനാന്‍
സന്തുഷ്ടനായിതു പാവകദേവനും
ലഘുതരമനിലതനയനമൃതനിധി തന്നിലേ
ലാഗുലവും തച്ചു തീ പൊലിച്ചീടിനാന്‍
പവനജനെ ദഹനനപി ചുട്ടതിലേ്‌ളതുമെ
പാവകനിഷ്ടസഖനാക കാരണം 1220
പതിനിരതയാകിയ ജാനകീദേവിയാല്‍
പ്രാര്‍ത്ഥിതനാകയാലും കരുണാവശാല്‍
അവനിതനയാകൃപാവൈഭവമത്ഭുത
മത്യന്തശീതളനായിതു വഹ്നിയും
രജനിചരകുലവിപിന പാവകനാകിയ
രാമനാമസ്മൃതി കൊണ്ടു മഹാജനം
തനയധനദാരമോഹാര്‍ത്തരെന്നാകിലും
താപത്രയാനലനെക്കടന്നീടുന്ന
തദഭിമതകാരിയായുള്ള ദൂതന്നു സ
ന്താപം പ്രകൃതാനലേന ഭവിക്കുമോ? 1230
ഭവതിയദിമനുജജനം ഭുവിസാമ്പ്രതം
പങ്കജഓചനനെ ഭജിച്ചീടുവിന്‍
ഭുവനപതി ഭുജഗപതിശയന ഭജനം ഭുവി
ഭൂതദൈവാത്മ സംഭൂതതാപാപഹം
തദനുകപികുലവരനുമവനി തനയാപദം
താണുതൊഴുതു നമസ്‌കൃത്യ ചൊല്‌ളിനാന്‍
അഹമിനിയുമുഴറി നടകൊള്ളുവനക്കര
യ്ക്കാജ്ഞാപ യാശുഗച്ഛാമി രാമാന്തികം
രഘുവരനുമവരജനുമരുണജനുമായ് ദ്രുത
മാഗമിച്ചീടൂമനന്തസേനാസമം 1240
മനസി തവ ചെറുതു പരിതാപമുണ്ടാകൊലാ
മദ്ഭരം കര്യമിഞീഅനകാത്മജേ!
തൊഴുതമിതവിനയമിതി ചൊന്നവന്തന്നോടു
ദുഃഖമുള്‍ക്കൊണ്ടു പറഞ്ഞിതു സീതയും:
മമരമണചരിതമുരചെയ്ത നിന്നെക്കണ്ടു
മാനസതാപമകന്നിതു മാമകം
കഥമിനിയുമഹമിഹ വസാമിശോകേന മല്‍
കാതവൃത്താന്ത ശ്രവണസൌഖ്യം വിനാ
ജനകനൃപദു ഹിതൃഗിരമിങ്ങനെ കേട്ടവന്‍
ജാതാനുകമ്പം തൊഴുതു ചൊല്‌ളീടിനാന്‍ 1250
കളകശുചമിനി വിരഹമലമതിനുടന്‍ മമ
സ്‌കന്ധമാരോഹ ക്ഷണേന ഞാന്‍ കൊണ്ടുപോയ്
തവരമണസവിധമുപഗമ്യ യോജിപ്പിച്ചു
താപംശേഷ മദൈ്യവ തീര്‍ത്തീടുവന്‍
പവനസുത വചനമിതി കേട്ടു വൈദേഹിയും
പാരം പ്രസാദിച്ചു പാര്‍ത്തുചൊല്‌ളീടിനാള്‍
അതിനുതവകരുതു മളവിലെ്‌ളാരു ദണ്ഡമെ
ന്നാത്മനിവന്നിതു വിശ്വസമദ്യ മേ
ശുഭചരിതനതിബലമൊടാശു ദിവ്യാസ്‌ത്രേണ
ശോഷേണ ബന്ധനാദൈ്യരപി സാഗരം 1260
കപികുല ബലേനകടന്നു ജഗത്രയ
കണ്ടകനെക്കൊന്നു കൊണ്ടുപോകാശു മാം
മറിവൊടൊരു നിശി രഹസി കൊണ്ടുപോയാലതു
മല്പ്രാണനാഥ കീര്‍ത്തിക്കു പോരാ ദൃഢം
രഘുകുലജവരനിവിടെവന്നു യുദ്ധം ചെയ്തു
രാവണനെക്കൊന്നു കൊണ്ടു പൊയ്‌ക്കൊള്ളുവാന്‍
അതിരഭസമയിതനയ! വേലചെയ്തീടു നീ
യത്ര നാളും ധരിച്ചീടുവന്‍ ജീവനെ
ഇതിസദയ മവനൊടരുള്‍ ചെയ്തയച്ചീടിനാ
ളിന്ദിരാദേവിയും, പിന്നെ വാതാത്മജന്‍ 1270
തൊഴുതഖില ജനനിയൊടു യാത്ര വഴങ്ങിച്ചു
തൂര്‍ണ്ണം മഹാര്‍ണ്ണവം കണ്ടു ചാടീടിനാന്‍.